تکنیک‌ های مصاحبه با بیمار و همچنین روند مصاحبه با بیمار یک چهارچوب و ساختار کلی دارد که برای ایجاد یک مصاحبه دقیق و کاربردی نیاز است که به تمامی مراحل آن توجه داشته باشیم. به صورت کلی هر گفت‌وگویی که با بیمار صورت می‌دهیم باید یک ساختار کلی نیز برای آن در نظر داشته باشیم.

چهارچوب کلی تکنیک‌ های مصاحبه با بیمار کدامند؟

این چهارچوب تنها مخصوص پزشکان نمی‌شود بلکه تمامی اعضای تیم درمان که قرار است با بیمار در ارتباط باشند می‌تواند از این الگو استفاده نمایند. در ادامه با توضیح بخش‌های مختلف این الگو به کاربردی بودن آن توسط تمامی اعضای تیم درمانی بیشتر پی‌خواهید برد.

آغاز جلسه

گردآوی اطلاعات

توضیح و برنامه‌ریزی

اتمام جلسه

در نگاه اول این مراحل ساده و بدیهی به نظر می‌رسند ولی با توجه به اینکه برای برقراری ارتباط موثر و کاربردی با بیمار به مهارت‌های ارتباطی متعددی نیازمند هستیم بنابراین در صورت که چهارچوب کلی را به درستی بدانیم قادر خواهیم بود این مهارت‌ها را در قسمت‌ها مخصوص به خود قرار دهیم و در جریان مصاحبه تشخیص دهیم که در کجای گفت‌وگو قرار داریم.

نکته

در صورتی که ما پرستار،پزشک،بهیار و … باشیم باید قادر باشیم با بیمار صحبت و گفت وگوی موثری را صورت دهیم و برای این گفت‌وگو نیازمند به یک ساختار مشخص هستیم. بنابراین این چهارچوب کلی برای تمامی اعضای تیم درمان قابل استفاده خواهد بود.

تکنیک‌ های مصاحبه با بیمار(آغاز جلسه)

نکاتی که در این قسمت باید توجه داشته باشیم موارد زیر است.

۱)سلام کردن

۲)پرسیدن نام بیمار

(اگر به نحوی برنامه‌ریزی کرده باشیم که قبل از گفت‌وگو بتوانیم از نام بیمار اطلاع داشته باشیم بسیار بهتر خواهد بود)

۳)معرفی کردن خود

این موضوع خیلی حائز اهمیت است البته برای پرستاران و پزشکان و یا سایر افراد شاغل در بیمارستان این مسئله کاملا پذیرفته شدن است. ولی تعداد زیادی از دانشجویان در برخورد با بیمار از معرفی نمودن خود،خودداری می‌کنند این درحالی است که اگر بیمار بداند با چه شخصی مشغول به صحبت است مطمئنا همکاری بهتری را صورت خواهد داد.

۴)هدف از مصاحبه بیان شود

این موضوع مخصوصا برای دانشجویان قابل توجه است. به این دلیل که بیمار نمی‌داند چرا باید با یک دانشجو صحبت کند و به وی اجازه معاینه دهد.

۵)استفاده از سوالات باز در شروع جلسه

نکته‌ای که توجه به آن در تشخیص و همکاری بیمار تاثیر بسزایی دارد. منظور از سوالات باز آنهایی هستند که پاسخ جامع و کامل دارند و سوالات بسته نیز به یه کلمه و یا نهایتا جمله محدود می‌گردند.

۶)گوش دادن به بیمار

تکنیک‌ های مصاحبه با بیمار(گردآوری اطلاعات)

۱)توجه به اهمیت سوالات باز در به دست آوردن اطلاعات

۲)دریافت سرنخ‌های کلامی و غیر کلامی بیمار و پاسخ مناسب به آن‌ها

۳)شفاف سازی

برای آنکه اطلاعات دریافتی صحیح باشد در صورتی که احساس نمودیم قسمتی از گفت‌وگو مبهم بوده است در این خصوص سوالات بیشتری را مطرح نماییم.

۴)آگاهی یافتن به دغدغه ها و انتظارات بیمار

در بسیاری از مواقع درک ما از مشکل اصلی بیمار با درکی که بیمار از بیماری خود دارد متفاوت است. البته اینکه بتوانیم به انتظارات و عقاید بیمار پی ببریم کار ساده‌ای نخواهد بود و نیاز به تجربه و تمرین دارد. در این خصوص باید قادر باشیم نشانه‌های کلامی و غیر کلامی بیمار را به درستی شناسایی کرده و به آن پاسخ دهیم. به عنوان مثال اگر بیمار در جریان گفت‌وگو از خانواده‌ خود بیشتر سخن می‌گوید لازم می‌شود تا در این خصوص سوالات بیشتری بپرسیم تا متوجه شویم آیا بیمار نگران سلامت خود است و یا اینکه بیشتر نگران متوجه شدن خانواده از سلامت وی است.

تکنیک‌ های مصاحبه با بیمار(ارائه توضیحات و برنامه‌ریزی)

در این قسمت با توجه به اطلاعاتی که به دست آورده‌ایم تلاش می‌کنیم تا نکاتی که بیمار باید آن را رعایت نماید را برای وی توضیح دهیم. البته برای اینکه صحبت ما مورد توجه وی قرار گیرد و به آن عمل نماید باید به یکسری اصول نیز پایبند باشیم که در قسمت زیر به آن اشاره کرده‌ایم.

۱)همدلی کردن با بیمار

بیمار باید متوجه شود که ما دغدغه وی را به خوبی متوجه شده‌ایم و در این صورت اعتماد لازم را به توصیه‌های ما خواهد داشت.

۲)خلاصه کردن صحبت‌ها انجام شده

پس از اینکه بیمار صحبت خود را انجام داد نکات کلیدی صحبت‌ وی را خلاصه نماییم. و از این طریق هم به وی احترام گذاشته شده است و هم اینکه مرور می‌کنیم که اطلاعات دریافتی درست بوده  یا خیر و آیا نیاز به تکمیل دارد؟

۳)دسته بندی کردن اطلاعات

اگر بتوانیم توضیحاتی که به بیمار می‌دهیم را با یک ساختار و دسته‌بندی مناسب ارائه نماییم مطمئنا نتیجه بهتری دریافت خواهیم نمود.

تکنیک‌ های مصاحبه با بیمار(اتمام جلسه)

۱)ارائه خلاصه‌ای از آن‌چه در طول گفت‌وگو صورت گرفت

۲)سوال پرسیدن از اینکه آیا نکته‌ و ابهامی وجود دارد یا خیر؟

زمانی که مشغول انجام این مراحل هستیم باید به یکسری از نکات ارتباط موثر نیز توجه داشته باشیم به عنوان مثال ارتباط چشمی را فراموش نکنیم و یا اینکه از ارتباطات کلامی و غیر کلامی به صورت صحیح و موثر استفاده نماییم.

نکته آخر

در خصوص تکنیک‌های مصاحبه با بیمار می‌توان تعداد بسیار زیادی از مهارت‌های ارتباطی را مثال زد ولی انجام دادن تمامی آنها در طول تمامی گفت‌وگوها امری تقریبا غیر ممکن است بنابراین ما ابتدا یک چهارچوب کلی را ترسیم می‌کنیم و سپس مهارت‌های لازم را در این الگو قرار می‌دهیم تا به یک گفت‌وگوی موثر با بیمار دست پیدا نماییم.