متخصص زنان یکی از رشتههاي تخصصی بالینی است که به پیشگیری، تشخیص، درمان و پیگیری بیماریهاي دستگاه تولیدمثل زنان و بیماریهاي پستان مرتبط با این رشته و عواملی که بر سلامت این اعضا تأثیر ميگذارد. همچنین به مراقبت و مداخله طبی و جراحی مناسب در حین بارداری و زایمان طبیعی و عارضه دار ميپردازد.
متخصص زنان
متخصص زنان یکی از رشتههای تخصصی بالینی است که به پیشگیری، تشخیص، درمان و پیگیری بیماریهای دستگاه تولیدمثل زنان و بیماریهای پستان مرتبط با این رشته و عواملی که بر سلامت این اعضا تأثیر میگذارد. همچنین به مراقبت و مداخله طبی و جراحی مناسب در حین بارداری و زایمان طبیعی و عارضه دار میپردازد.
متخصص زنان پزشکی است که بعد از گذراندن دوره دستیاری و کسب تخصص مربوط، دارای دانش و مهارت مناسب طبی و جراحی برای پیشگیری، تشخیص و اداره (Management) طیف وسیعی از شرایطی است که بر سلامت سیستم تولید مثل زنان، پستان، بارداری و زایمان تأثیر میگذارد. متخصص این رشته علاوه بر ارائه آموزش، مشاوره و مراقبتهای بالینی به بیماران در موارد مربوط به زنان و مامایی در حالات طبیعی و عارضه دار، میتواند در تحقیقات مربوط به این رشته نیز شرکت داشته باشد.
طول دوره آموزش برای متخصص زنان: ۴ سال
وظایف متخصص زنان
عموم خانمها به دلایل مشخصی به متخصص زنان مراجعه میکنند. درمان ناباروری، زایمان سزارین، زایمان طبیعی، جلوگیری از بارداری، آزمایش های قبل از بارداری، مراقبتهای بارداری، تشخیص و درمان بیماری های مقاربتی، غربالگری، تست پاپ اسمیر، تعیین جنسیت، تنظیم خانواده، سندرم تخمدان پلی کیستیک، جراحی زیبایی واژن از جمله لابیاپلاستی، دوختن دهانه رحم (تنگ کردن دهانه رحم)، لاپاراسکوپی، مشکلات قاعدگی یا تعیین جنسیت کودک پیش از زایمان از دلایل مراجعه خانمها به متخصص زنان است.
در مراجعه به پزشک متخصص زنان قد و وزن و فشارخون شما در اولین ویزیت چک میشود. گاهی اوقات برای بیمار آزمایش ادرار و خون تجویز میکنند. برای انجام معاینه جسمانی لازم است که شما به اتاق مخصوص معاینه بروید و لباسهای زیر خود را خارج کنید. ممکن است به شما یک لباس بلند به نام گان داده شود تا بپوشید و راحت باشید. پزشک متخصص زنان چند سوال عمومی در مورد سابقه پزشکی شما و خانوادهتان میپرسد او ابتدا قسمتهای خارجی دستگاه تناسلی شما را برای وجود ناهنجاری یا بیماریهای پوستی معاینه میکند و سپس از داخل دستگاه تولیدمثل شما را هم بررسی میکند.
یک متخصص زنان خوب باید با تکنولوژی روز همراه باشد در تشخیص مشکل بیمار به سرعت عمل کند و تشخیص صحیح داشته باشد و با کمک گرفتن از مهارتش در صدد رفع آن برآید. همچنین او وظیفه دارد در هنگام مشاوره با بیمار منافع شخصیاش را در نظر نگیرد و بیمار را به درستی در جریان بیماری یا مسئلهاش قرار دهد.
در خصوص خانمهای باردار باید به این نکته اشاره کرد که به پزشک متخصص زنانی مراجعه کنند که شیوهی ارتباط گرفتنش با بیمار خوب باشد، در این دوره هیچ کسی غیر از پزشک متخصص زنان نمیتواند به بیمار تسلی خاطر بدهد و او را از نگرانی و استرسهای زایمان دور کند. بتواند مراجعینش را به خوبی راهنمایی کند و حتی در مطب خارج از ساعات کاری نیز قابل دسترسی باشد تا اگر فرد باردار دچار درد یا هر گونه مشکلی شد بتواند فوراً با پزشک متخصص زنان تماس حاصل کند، اگر نیازی به درمان بود تأخیری در روند به وجود نیاید و چنانچه نگرانی مادر بی دلیل بود این حالت ادامه پیدا نکند تا تأثیر منفی روی جنین نگذارد.
علل مراجعه به متخصص زنان
خیلی از خانمها نسبت به سلامت خود بی توجه اند و بر این باورند که اگر برای سلامتی خود وقت بگذارند، جلوی انجام وظایفشان برای خانواده و جامعه را میگیرد لذازبیش از توجه به سلامتی خود، به فرزند، همسر و شغلشان اهمیت میدهند. حال آنکه سلامت زنان بر سلامت خانواده و جامعه تاثیر به سزایی میگذارد.
متخصص زنان پزشکی است که در زمینهی سلامت زنان، به خصوص دستگاه تناسلی آنها و واژن تخصص دارد. پیشنهاد می شود اولین معاینه نوجوانان توسط متخصص زنان در سن ۱۳ تا ۱۵ سالگی انجام شود. در واقع کلیه زمینه ها از پریود و باروری تا بیماریهای مقاربتی و اختلالات هورمونی همگی به متخصص زنان مربوط میشود. بعضا ممکن است شما هنگام معاینه بخشهای خاصی از بدنتان خجالتزده شوید اما معاینه این بخشها توسط پزشک متخصص زنان کمی راحتتر است و بیان این مشکلات با این پزشکان آسان تر خواهد بود.
متخصص زنان قادر است برخی بیماریها را درمان کند:
بیماریهای خوش خیم دستگاه تناسلی ( کیست تخمدان، زخم واژن و دیگر تغییرات غیر سرطانی)، خونریزی غیر طبیعی رحم، سرطان دستگاه تناسلی و سرطان سینه و تومورهای مربوط به بارداری، ناهنجاریهای مادرزادی دستگاه تناسلی زنان (بیماریهایی که زنان با آن به دنیا میآیند)، اختلالات سیتولوژی (اختلالات سلولی از جمله آنهایی که مربوط به سرطان هستند)، حاملگی خارج از رحم (تخم باروری که به جای رحم در خارج از رحم و معمولاً در لولهی فالوپ بین رحم و تخمدان کاشته میشود) مراقبتهای اورژانسی (مانند خونریزی)، اندومتریوز (بیماری مزمنی که در آن بافتی مشابه پوشش داخلی رحم، آندومتر، در قسمتهای مختلف بدن یافت میشود.)، فیبروئید رحمی یا فیبروم رحم (رشد غیر سرطانی لایهی عضلانی دیوارهی رحم)، بیماری التهابی لگن، درد لگن از جمله درد آپاندیس و درد مزمن، مشکلات لگن با بافتهای حمایت کننده از ارگانهای لگنی (رباطها، فاسیا و عضلات) مانند نقص در کف لگن، شرایط سرطانی دستگاه تناسلی و سینهها (هیپرپلازی آندومتر و دیسپلازی دهانه رحم)، عفونتهای مقاربتی، بی اختیاری ادرار و مدفوع از مواردی هستند که پزشک متخصص درمان اقدام به معالجه آنها میکند.
نکاتی برای یافتن بهترین متخصص زنان
از آنجا که نیمی از جمعیت جامعه را زنان تشکیل میدهند و نقش به سزایی در حفظ سلامت افراد خانواده دارند، لذا توجه روز افزون به این مقوله تضمینی برای بهره مندی از کودکانی سالم، خانواده ای مستحکم و اجتماعی متعالی خواهد بود. در همین راستا و جهت پیشگیری و درمان مشکلات خانمها، نقش پزشکان متخصص زنان بسیار پر رنگ به نظر میرسد. در ادامه برخی نکاتی که باید در انتخاب پزشک متخصص زنان مورد توجه خانمها قرارگیرد را بیان میکنیم. پزشک متخصصی را پیدا کنید که همیشه مورد اعتمادتان باشد، مسلما شما هرگز نمیخواهید به هر کسی که باید بخشهای حساس بدنتان را معاینه کند اعتماد کنید. متخصص زنانی را انتخاب نمایید که دارای تجربه کافی باشد و دوره های لازم را دیده باشد. یکی از راههای یافتن متخصص زنان کمک خواستن از پزشک عمومی خودتان است. راه دیگر برای شناخت یک متخصص زنان دانستن میزان فعالیت و تجربه های درمانی ایشان است. میتوانید از دیگران بپرسید، در سایتهای مرتبط با حوزه سلامت نظیر “هنر درمان” جستجو نمایید، در مورد گواهینامهی متخصص زنان تحقیق کنید، تجربه متخصص زنان را بررسی کنید، در مورد کیفیت کلینیک یا مطب تحقیق کنید، شیوه برقراری ارتباط را ارزیابی کنید، میزان رضایت بیماران قبلی را بسنجید.