ارتودنسی یا درمان اُرتودُنتیکس (به انگلیسی: Orthodontics) که با نام ارتوپدی فکی- دندانی نیز شناخته میشود، یکی از رشتههای تخصصی دندانپزشکی است که در آن دندانها و فک نامرتب را درمان میکنند و کسی که این تخصص را دارد متخصص ارتودنسی نامیده میشود. متخصص ارتودنسی به تشخیص، پیشگیری و اصلاح انحراف دندانها و فک می پردازد و از حرکت دادن، مرتب کردن و صاف نمودن دندانها و فک ها برای بهبود عملکرد و شکل ظاهری آنها استفاده می کند.
متخصص ارتودنسی کیست؟
ارتودنسی یا درمان اُرتودُنتیکس (به انگلیسی: Orthodontics) که با نام ارتوپدی فکی- دندانی نیز شناخته میشود، یکی از رشتههای تخصصی دندانپزشکی است که در آن دندانها و فک نامرتب را درمان میکنند و کسی که این تخصص را دارد متخصص ارتودنسی نامیده میشود. متخصصِ ارتودنسی به تشخیص، پیشگیری و اصلاح انحراف دندانها و فک می پردازد و از حرکت دادن، مرتب کردن و صاف نمودن دندانها و فک ها برای بهبود عملکرد و شکل ظاهری آنها استفاده می کند.
متخصص ارتودنسی شخصی است که دوره ی عمومی دندان پزشکی در دانشگاه را به اتمام رسانده و آموزش های ویژه را در زمینه ی ارتودنسی دندان به مدت سه سال تمام وقت گذرانده است. به عبارت دیگر متخصصِ ارتودنسی یک دندانپزشک است که در پیشگیری و اصلاح کردن ناهنجاری های دندانی مانند کجی دندان، ازدحام دندان، اور بایت و آندر بایت بودن دندان تخصص پیدا کرده و مجوز انجام این کارها را دارد.
وظایف متخصص ارتودنسی
وظیفه یک متخصص ارتودنسی تشخیص، پیشگیری و اصلاح انحراف دندانها و فک است. تغییر موقعیت و مرتب کردن دندان های روی هم قرار گرفته (که به دلیل فک کوچک و یا باز بودن فاصله بین دندان ها بخاطر بزرگ بودن فک به وجود می آید) توسط متخصص ارتودنسی دندان انجام می شود. یک متخصص ارتودنسی دندان نیش شما را بررسی می کند تا بهترین راه حل را بر حسب لزوم برای شما تعیین کند.
شما میتوانید از یک متخصصِ ارتودنسی مشاوره بگیرید. برای اینکه بتوانید برآورد مناسبی از نوع درمان، هزینه ی درمان، طول دوره ی درمان ارتودنسی داشته باشید بهتر است پیش از شروع ارتودنسی یک جلسه ی مشاوره نزد متخصص ارتودنسی خود بروید و هر ابهامی در خصوص فرایند درمانی خود دارید از ایشان سوال نمایید.
زمان مراجعه به متخصص ارتودنسی
مراجعه به متخصص ارتودنسی عموما با دو هدف عمده صورت می گیرد، زیبایی و درمان ناهنجاری، برخی از افراد نیز صرفا برای هم ردیف کردن دندان هایشان به متخصص ارتودنسی مراجعه می کنند، اما مهم تر از این موضوع روی هم قرار گرفتن فک بالا و پایین و بر طرف کردن مشکلات فکی است. رفع مشکلات فکی در ظاهر افراد تاثیر به سزایی میگذارد و زیبایی را نیز به همراه خواهد آورد.
زمانی که مشکلاتی برای موقعیت و نحوه قرارگیری دندانها کنار یکدیگر به وجود می آید، جهت رفع این مشکلات باید به متخصصِ ارتودنسی مراجعه کرد. مثلا:
- عقب بودن دندان های فک پایین (در این صورت دندان های فک بالا بیشتر از حد معمول رشد کرده که همان ناهنجاری فکی کلاس ۲ است و گذشته از ظاهر نا زیبا عملکرد دندان ها را نیز دچار مشکل می کند)
- جلو بودن فک پایین (در این حالت دندان های فک پایین کمی جلوتر از دندان های فک بالا است و همان ناهنجاری فکی کلاس ۳ است)
- زمانی که دندان هایتان نسبت به هم بلند و کوتاه هستند.
- زمانی که فاصله دندانی بیشتر از حالت طبیعی است. در برخی افراد این فاصله بیشتر از یک میلیمتر و گاهی به ده میلیمتر هم می رسد. ( به طور طبیعی این فاصله به اندازه یک نخ دندان رد کردن است)
- زمانی که دندان های شما کج شده ،انحراف پیدا کرده یا خیلی به هم نزدیک اند.
- زمانی که دندان های شما اور بایت یا آندر بایت شده است.
- زمانی که دندان هایتان روی جویدن غذا یا درست صحبت کردنتان تاثیر گذاشته است.
- زمانی که دندان هایتان درد های مختلفی (مانند سر درد) را برای شما ایجاد می کند.
نکاتی برای یافتن بهترین متخصص ارتودنسی
داشتن سلامتی کامل و زیبایی نسبی فاکتور مهمی در زندگی هر شخص است و در واقع اساس داشتن یک زندگی شاد و موفقیت امیز برخورداری از سلامتی در همه ارگان های بدن و جنبه های روحی است. به همین علت با دیدن کوچکترین علامت یا نشانه از غیرطبیعی بودن هر عضو بدن سعی در مراجعه به پزشک داریم. قطعا همه دوست دارند به بهترین پزشک که بالاترین درجه علمی در آن رشته را دارد و خوشنام است مراجعه کنند، البته در کنار آن داشتن امکانات و تجهیزات و محیط درمانی مطلوب هم فاکتوری تعیین کننده است. طبیعی است که دریافت بهترین سرویس پزشکی و دندانپزشکی حق همه افراد جامعه است. به همین علت اغلب افراد برای انجام درمان ارتودنسی ترجیح می دهند نزد متخصص ارتودنسی که دارای تجربه ی کافی است مراجعه کنند. یادتان باشد که متخصصِ ارتودنسی را انتخاب نمایید که دارای تجربه کافی باشد و دوره های لازم را دیده باشد. یکی از راههای یافتن متخصص ارتودنسی کمک خواستن از دندانپزشک خودتان است.( در واقع اگر یک دندان پزشک تشخیص دهد که در آینده نیاز است که مراقبت های دهانی فراتر از محدوده ی دندان پزشکی عمومی انجام شود، ممکن است بیماران خود را به یک متخصص ارتودنسی که مورد تاییدش می باشد ارجاع دهد.) راه دیگر برای شناخت یک متخصص ارتودنسی دانستن میزان فعالیت و تجربه های درمانی ایشان است. میتوانید از دیگران بپرسید، در سایتهای مرتبط با حوزه سلامت نظیر “هنر درمان” جستجو نمایید، در مورد گواهینامهی متخصص ارتودنسی تحقیق کنید، تجربه متخصص ارتودنسی را بررسی کنید، در مورد کیفیت کلینیک یا مطب تحقیق کنید، شیوه برقراری ارتباط را ارزیابی کنید، میزان رضایت بیماران قبلی را بسنجید. مشاوره گرفتن نیز راهکار دیگریست که میتواند به انتخاب متخصص ارتودنسی خوب کمک کند. هر شخص میتواند به چندین متخصص ارتودنسی مراجعه نماید و بدین ترتیب با دریافت مشاوره از چندین متخصص می تواند بهترین متخصص ارتودنسی را بیابد .
ذکر این نکته نیز ضروریست که بتوانید یک متخصص ارتودنسی را از سایرین تشخیص دهید. اولین روش اینست که به عناوین نوشته شده روی تابلو و مهر دندانپزشکی که به وی مراجعه می کنید توجه کنید. واژه متخصص ارتودنسی مختص دندانپزشکی است که دوره تخصصی را طی دوره ای مجزا بعد از دوره دندانپزشکی عمومی در دانشگاههای معتبر گذرانده است حال آنکه کلماتی از قبیل ارتودنسی، زیبایی، عضو انجمن ارتودنسی و … به تنهایی نشان از دارا بودن تخصص در این زمینه نیست. روش دیگر مراجعه به لیست متخصصین ارتودنسی ایران (بنا بر آخرین اعلام انجمن ارتودنتیست های ایران) است. به این صورت که در لینک اعضای انجمن می توانید از بودن نام دندانپزشک خود در لیست متخصصین کشور اطمینان حاصل نمایید.