غرور و تکبر امری است که امکان آن برای تمامی افراد وجود دارد و پزشکان نیز از این امر مستثنی نیستند اما چه راهکارهایی برای تبدیل نشدن به یک پزشک مغرور وجود دارد و یا اگر پزشکی مغرور می باشد چگونه می تواند این ویژگی منفی را از بین ببرد. در خصوص غرور و تبکر تعاریف متعددی وجود دارد که خارج از مبحث ما می باشد ولی اگر بخواهیم یک تعریف کاربردی از غرور داشته باشیم باید بگوییم که:

غرور حالت احساسی است که فرد خود را بسیار بالاتر از دیگران بداند و برای دیگران ارزش انسانی قائل نباشد

چه افرادی در خطر غرور و تکبر قرار دارند؟

دلایل و عوامل بسیار زیادی وجود دارد که منجر به مغرور بودن افراد خواهد شد و یکی از مهم‌ترین عوامل،ویژگی های شخصیتی خود فرد می‌باشد و این دیدگاه که جایگاه اصلی ترین عامل در غرور افراد می باشد صحیح نیست.البته جایگاه اجتماعی افراد تاثیر بسیار زیادی دارد اما به عنوان اصلی ترین موضوع در نظر گرفته نمی شود مطمئنا شما نیز در اطرافیان و یا خانواده خود افرادی را سراغ دارید که اوضاع مالی و اجتماعی بسیار بالایی دارند ولی بسیار متواضع و خوش‌برخورد هستند و همچنین افرادی هم هستند که با جایگاه نه چندان بالا نیز دچار غرور و تکبر می‌باشند. بنابراین یکی از مهم‌ترین عوامل ویژگی‌های شخصیتی و دیدگاه هر فرد می‌باشد که مسبب مغرور بودن آن‌ها خواهد گشت و عوامل محیطی و شرایط زندگی در اولویت بعدی قرار خواهد گرفت.

علت غرور پزشکان چیست؟

همان‌طور که در قسمت قبلی گفته شد مهم‌ترین دلیل برای تکبر،ویژگی‌های شخصیتی افراد  است تا شرایط و عوامل محیطی و در زمینه عوامل محیطی نیز جایگاه اجتماعی تاثیر چشم گیری را دارا م یاشد به عنوان مثال اگر فردی که پیش زمنیه‌ی شخصیتی تکبر و غرور  را داشته باشد و درصدد برطرف کردن این ایراد بزرگ برنیامده باشد،زمانی که به یک موقعیت اجتماعی،مالی و … بالایی برسد،احتمال غرور وتکبر در او شدت افزایش خواهد یافت.

در حیطه‌ی پزشکی نیز اوضاع به همین صورت است و تعدادی از پزشکانی که پیش‌زمینه‌های فردی و شخصی لازم را دارا هستند با توجه به اینکه در حال حاضر نیز به یک دانش تخصصی(که تنها درصد معدودی در دنیا هستند که از آن آگاهی دارند)دست پیدا کرده‌اند زمینه برای غرور مهیا میگردد.

آیا همه‌ی پزشکان مغرور هستند؟

مطمئنا جواب سوال بالا منفی است و تعداد بسیار زیادی از پزشکان هستند که سطح علم و دانش بسیار بالایی دارند ولی با کمال تواضع با بیماران و همکاران برخورد می‌نمایید و به همین دلیل موضوع غرور پزشکان در مورد آنها صادق نمی باشد. اما متاسفانه عده‌ای هم هستند که با جزیی‌ترین ترفیع در حیطه مالی و علمی خود را از دیگران جدا می دانند و از نظر آن‌ها دیگران هیچ اهمیتی ندارند. پس باز به جمله بالا پی ‌می‌بریم که:

مهم ترین عامل در غرور افراد شخصیت هر فرد می باشد و در درجه بعدی شرایط محیطی تاثیر گذار خواهد بود

برای جلوگیری از تکبر و غرور چه اقدامی باید صورت گیرد؟

راهکار اصلی برای جلوگیری و پیشگیری از این اتفاق داشتن دیدگاه صحیح نسبت به افراد و اطرافیان است.همه افراد باید به این نکته توجه داشته باشند که هر شخصی جدای از اینکه دکتر،مهندس،وکیل و … باشد

در ابتدا یک انسان است و به دلیل اینکه هر انسان صرف نظر از شغلی که دارد،جایگاه بسیار بالایی دارد احترام به وی واجب است. در صورتی می‌توان از غرور(به صورت کلی و نه صرفا غرور پزشکان)در امان بود که در درجه اول عزت نفس خود را تقویت نماییم و برای تقویت نمودن عزت نفس،احترام به سایرین جز اصلی ترین ضروریات می باشد.به عنوان مثال اگر یک پزشک قادر باشد همان احترامی را که به رئیس بیمارستان خود می‌گذارد به باغبانی که گیاهان محوطه بیمارستان را حرس می‌کند بگذارد در این حالت می‌توان بیان نمود که آن پزشک از عزت نفس بالای برخوردار است.

البته ذکر این نکته نیز ضروری است که منظور از احترام گذاشتن،ادبیات ما نیست و ممکن است لحن و ادبیات و محتوای صحبت ما با افراد متفاوت باشد که امری منطقی است اما مقوله احترام موضوعی است که می تواند در تمامی برخوردها و گفت وگو ها حضور داشته باشد.

بنابراین برای رهایی و جلوگیری از غرور، دیدگاه صحیح نسبت به اطرافیان الزامی است.

نکته‌ی خیلی مهم

در گذشته رابطه‌ای که بین پزشک و بیمار حاکم بود بر اساس رابطه‌ی پدرسالارانه و یا paternalism بنا شده بود و این رابطه به این صورت بود که پزشک هرچه را که خود برای بیمار صلاح می‌دید تجویز می‌نمود و در این میان به نظر و عقیده‌ی بیمار توجهی نداشت در ضمن بیمار نیز این موضوع را پذیرفته بود و اعتقاد داشت که هر چه پزشک برای وی تجویز می نماید را باید مصرف کند. بنابراین با توجه به دیدگاهی که بیماران نسبت به پزشک خود داشتند اگر پزشکی مغرور مشغول به طبابت می‌شد از سوی بیماران مورد بازخواست قرار نمی‌گرفت و این موضوع جلب توجه نمی‌کرد. اما اکنون قضیه متفاوت شده است و رابطه‌ی پزشک و بیمار دچار تغییر و تحول اساسی گشته است. در حال حاضر رابطه‌ی پزشک و بیمار بر اساس یک رابطه‌ی دو طرفه و با در نظر گرفتن شرایط بیمار می‌باشد و به همین دلیل دیدگاه بیماران نسبت به پزشک و حرفه‌ی پزشکی و طبابت تغییر کرده است و برای آن‌ها رفتارهای یک جانبه و همراه با غرور پزشکان قابل قبول نیست. بنابراین با توجه به شرایط موجود،پرهیز از تکبر و غرور و همچنین ارتقا تواضع و فروتنی به همراه ترفیع علمی امری ضروری به نظر می‌رسد. در ضمن در حال حاضر سطح اطلاعات بیمار به میزان بسیار زیادی افزایش یافته است و این به دلیل دسترسی همگان به اینترنت و اطلاعات نامحدود آن می‌باشد پس با این وجود، غرور یک پزشک به میزان بیشتری از نظر بیماران غیر قابل تحمل می‌شود زیرا بیمار پس از مطالعه‌ی مطلبی در خصوص بیماری خود به غلط احساس می‌کند که تمامی اطلاعات در این حیطه را می‌داند. بنابراین در صورت برخورد متکبرانه پزشک،یک گارد منفی شدیدی را از خود بروز خواهد داد.