ارتباط چشمی با بیماران یکی از نکات مورد بحث و حایز اهمیت در حیطه درمان است. اصولا این مورد مطرح می‌شود که ارتباط چشمی با بیماران برقرار شود یا نه و اگر ارتباط چشمی برقرار شد به چه صورت باشد و به چه اندازه‌ای باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

منظور از ارتباط چشمی با بیماران چیست؟

در کتاب‌ها و مقالات مختلف تعاریف زیادی از ارتباط چشمی بیان شده است ولی ما ارتباط چشمی را به این صورت تعریف می‌کنیم:

نگاه کردن چشم‌ها به صورت مستقیم همراه با وفقه‌هایی کوتاه که ارتباط بهتری را شکل می‌دهد.

ارتباط چشمی چه چیزی نیست؟

دوستان عزیز تیم درمان حتما دقت داشته باشید که منظور ما از ارتباط چشمی با بیماران اصلا این نیست که به چشمان بیمار و یا مخاطب خیره شویم. این کار نه تنها منجر به بهبود رابطه و تعامل با بیمار نخواهد شد بلکه از طرفی منجر به معذب شدن و ناراحت شدن بیماران خواهد شد که اصلا توصیه نمی‌شود. در ضمن در زمان برقراری ارتباط چشمی خیلی خوب است که زمانی را نیز به اطراف نگاه کنیم تا این حالت خیره‌ بودن را که در قسمت بالا اشاره شد در گفت‌وگوی ما اتفاق نیفتد. اما این نگاه کردن نیز نباید از حد اعتدال خود خارج شود و به گونه‌ای به نظر برسد که بیمار و یا همکاران ما احساس کنند که به صحبت آن‌ها بی‌توجهی صورت گرفته است.

دلیل برقراری ارتباط چشمی با بیماران چیست؟

همان طور که در تعریف بیان شد هدف ما از برقراری ارتباط چشمی با مخاطبین این است که گفت‌وگوی موثرتر و کارآمدتری را داشته باشیم. این مورد در برخورد با بیماران بسیار حائز اهمیت است به این خاطر که همراه ساختن و جلب کردن نظر بیماران تاثیر بسیار زیادی را در بهبود و تسریع روند درمانی بیماران خواهد داشت. بنابراین ارتباط چشمی با بیماران اهمیت دوچندان پیدا خواهد کرد و در صورت برقراری ارتباط چشمی مناسب یعنی به گونه‌ای که نه حالت خیره‌گی به مخاطب دست پیدا کند و نه این‌که احساس کند به او بی‌توجهی شده است، خیلی راحت می‌توانیم بیمار را با خود همراه سازیم.

ارتباط چشمی تنها با بیماران صورت گیرد یا با تمام مخاطبان؟

در این مقاله اکثر مثال‌ها بیان کننده‌ی ارتباط چشمی با بیماران بود ولی ارتباط چشمی را می‌توان در تمام برخوردها و گفت‌وگوهای روزمره به کار برد که تاثیرات فوق‌العاده‌ای در روند گفت‌وگوهای ما خواهد داشت. بنابراین خیلی خوب است که همواره در طول زندگی خود از این مهارت بهره ببریم و در برخورد با بیماران نیز از این مهارت استفاده لازم را ببریم و نتایج آن را مشاهده کنیم.

ارتباط چشمی با بیمار جنس مخالف به چه صورتی باشد؟

برخی افراد پس از شنیدن نام ارتباط چشمی به این موضوع فکر می‌کنند که ارتباط چشمی در کشور ما قابل انجام نیست و نمی‌توان برقرار کرد. در واقع بسیاری از مهارت‌ها و نکات گفته شده در کتاب‌ها و سایت‌های مختلف مخصوص کشورهای خارج هستند

و اصلا قابل استفاده در کشور ما نیست و شاید در صورت استفاده نتیجه معکوس داشته باشد. دلیل این اتفاق این است که کشور ما یک موقعیت فرهنگی متفاوتی نسبت به کشورهای دیگر دارد. ولی ارتباط چشمی مهارتی است که در کشور ما قابل استفاده است حتی با جنس مخالف ولی باید به یک سری از نکات توجه داشته باشیم.همان طور که گفته شد ارتباط چشمی نباید حالت خیره شدن و یا بی‌توجهی داشته باشد ولی در صورت برخورد با بیماران با فرهنگ‌ها و اعتقادات مختلف بهتر است که با احتیاط عمل کنیم.
به عنوان مثال در صورتی که ما به عنوان یک پرستار مرد قرار است با بیماری صحبت کنیم که خانم است و از ظاهر او هم مشخص است که حریم خاصی را برای خود قائل است خیلی خوب است که محتاطانه جلو برویم.منظور از محتاط بودن این است که در ابتدا تعداد دفعاتی که به اطراف نگاه می‌کنیم را افزایش دهیم و سپس در صورت معذب نشدن از این تعداد کم کنیم.
در کل منظور این است که

بین نگاه کردن به اطراف و نگاه کردن به چشم متناسب با فرهنگ بیماران یک حالت تعادل ایجاد کنیم.

بنابراین با رعایت این تعادل می‌توانیم با تمامی بیماران با فرهنگ‌های مختلف ارتباط چشمی متناسب و مناسبی را برقرار کنیم و به روند درمانی آن‌ها کمک شایانی کنیم

نکته‌ی تکراری
دانستن این مهارت‌ها شاید هیچ تاثیری را در روند روزانه‌ی ما ایجاد نکند و

آن‌چه اهمیت دارد این است که این مهارت را با بیماران و حتی در کل گفت‌گوها و صحبت‌هایمان استفاده کنیم.