تاکنون به میزان زیادی در خصوص رابطه پرستار و بیمار صحبت کرده ایم و به مهارت های ارتباطی پرستاران پرداخته ایم. اما در این مقاله قصد داریم موضوع بسیار مهم دیگری را مطرح سازیم و آن هم نبایدها و خط قرمزهایی است که در رابطه‌ی پرستار و بیمار وجود دارد. به صورت کلی در اتباطات خط قرمزهای بسیار زیادی وجود دارد ولی ما ترجیح می‌دهیم چهار مورد از مهم‌ترین آن‌ها را در این قسمت بررسی نماییم.

چرا باید به خط قرمزهای پرستار و بیمار توجه ویژه داشته باشیم؟

گاهی اوقات توجه و دقت به خط قرمزها اهمیت بیشتری نسبت به مهارت‌های ارتباطی با بیماران دارد. در واقع رد کرد خط قرمزهای رابطه گاهی عواقب و نتایج بسیار سنگینی را به همراه خواهد داشت. به عنوان مثال بیش از حد درگیر شدن در شرایط بیمار و به اصطلاح همدردی نمودن با او می‌تواند منجر به وابستگی عاطفی شدیدی بین بیمار و پرستار گردد که متاسفانه این موضوع می‌تواند تاثیر مخربی بر خانواده هر دو طرف رابطه، گذارد. بنابراین توجه نمودن به این خط قرمز ها بسیار بسیار مهم و حیاتی هستند و می‌تواند از عواقب جبران ناپذیر آن جلوگیری نماید.

در چه رابطه‌های باید خط قرمزها را رعایت نمود؟

برخی پرستاران تصور می‌کنند که رعایت خط قرمزها تنها در ارتباط با جنس مخالف نیاز است در حالی که واقعیت این گونه نیست.

هر چند در روابط با جنس مخالف نیاز به یک رابطه حرفه‌ای‌تر و حساب‌شده تر ضروری به نظر می‌رسد اما نباید از اهمیت ارتباط با همجنس نیز غافل شد. تصور نماید یک پرستار آقا،عهده‌دار رسیدگی و انجام اقدامات درمانی یک بیمار مرد است. و این پرستار نیز با توجه به تیپ شخصیتی NF ای که دارد تمایل به ایجاد روابطی همدلانه و صمیمی با دیگران دارد. خب در این صورت اگر پرستار یک رابطه صمیمی خارج از حالت عادی و بیش از حد را داشته باشد مطمعنا در ادامه به مشکل برخواهد خود زیرا ممکن است بیمار از وی توقعاتی داشته باشد که در حیطه اختیارات وی نیست و همچنین ممکن است هر زمانی که به مشکل برمی‌خورد حتی اگر مشکل به وجود آمده هیچ ارتباطی به حیطه‌ی پرستاری ندارد این موضوع را با وی مطرح سازد و ده‌ها مسئله‌ی دیگر که وقت و انرژی بسیار زیادی را از آن پرستار خواهد گرفت. بنابراین در تمامی روابط خود چه با همجنس و چه در رابطه با جنس مخالف از خط قرمز ها فاصله بگیریم.

خط قرمز پرستار و بیمار کدام است؟

در این قسمت به چهار مورد از مهم‌ترین خط قرمزهایی که نیازمند توجه است اشاره می‌نماییم.

۱)همدردی با بیمار

همدردی به این معنی است که درک منطقی و درستی از شرایط بیمار نداشته باشیم که این موضوع می‌تواند در دو طیف کاملا متفاوتی قرار بگیرد. هم می‌تواند به این صورت ظاهر شود که پرستار به شرایط روحی بیمار خود هیچ توجهی نشان ندهد و هم اینکه پرستار خود را کامل در شرایط بیمار قرار دهد و اینگونه تصور نماید که اتفاق رخ داده برای بیمار،برای وی به وقوع پیوسته است. مورد اول که توضیح داده شد(بی توجهی به صحبت‌های بیمار)در حیطه مهارت‌های ارتباطی قرار می‌گیرد اما مورد دوم که پرستار خود را در شرایط بیمار قرار می‌دهد جز خط قرمز ها محسوب می‌شود. زیرا این امر موجب می‌شود که پرستار هیچ انگیزه و روحیه‌ای برای ادامه روز خود نداشته باشد در واقع پرستار زمانی که خود را در شرایط بیماران مختلف تصور می‌نماید مطمعنا انگیزه و امیدی برای وی باقی نخواهد ماند. این موضوع دو تاثیر منفی و مخرب به دنبال دارد

۱)سایر بیماران از یک منبع انگیزه و انرژی محروم می‌شوند

۲)خود پرستار همواره ناراحت و ناامید خواهد بود

بنابراین اولین خط قرمز(همدردی با بیماران)را جدی بگیریم.

۲)در اختیار قرار دادن شماره تلفن شخصی خود به بیمار

گاهی اوقات پرستار با اسرار بیمار شماره تلفن خود را در اختیار وی قرار می دهد که در صورتی که بیمار پس از ترخیص به مشکلی برخورد کرد این موضوع را با وی مطرح سازد. درست است که این اتفاق در غالب اوقات برای کمک به روند درمان بیماران صورت می‌گیرد اما می‌تواند منجر به دردسرهای اساسی گردد. بنابراین توصیه می‌شود که تا حد ممکن از در اختیار قرار دادن شماره تلفن شخصی به بیماران خودداری شود.

۳)روابط صمیمی خارج از چهارچوب

گاهی اوقات پرستار و بیمار ناخودآگاه وارد روابطی می‌گردند که خارج از چهارچوب کاری است این موضوع بیشتر در بیمارانی که دچار بیماری مزمن هستند صادق است زیرا آن ها اغلب مدت زمان زیادی را در بیمارستان بستری هستند و با توجه به اینکه پرستاران جز پرسنلی هستند که بیش از بقیه با بیمار در ارتباط میباشند بنابراین امکان ایجاد این روابط نیز وجود دارد البته ذکر این نکته نیز ضروری است که با توجه به تغییر شیفت پرستاران این موضوع در حیطه‌ی پرستاری کمتر به چشم می‌خورد ولی درنظر داشتن این خط قرمز پرستار و بیمار می‌تواند از اتفاقات احتمالی جلوگیری نماید.

۴)توجه به اعتقادات بیماران

مورد آخر مهم ترین خط قرمز پرستار و بیمار  است و آن‌ داشتن توجه ویژه و احترام گذاشتن به اعتقادات و عقاید بیماران است. گاهی اوقات بیماران با توجه به شرایط محیطی و تربیتی خود اعتقادات و تفکرات خاص خود را دارند به عنوان مثال ممکن است یک بیمار به انرژی درمانی و … اعتقاد داشته باشد. به احتمال زیاد این درمان‌ها برای ما قابل قبول نیست اما بیمار ممکن است به این مسائل اعتقاد داشته باشد.

یک نکته مهم را دقت کنیم که:

برای متقاعد سازی بیماران در زمینه تغییر عقاید و اعتقادات وی تلاش نکنیم زیرا اینها تصمیماتی هستند که اغلب احساسی گرفته شده اند و ریشه‌ی چندین ساله دارند و نمی‌توان با چند جلسه صحبت کردن و داشتن رویکرد منطقی بیمار را متقاعد ساخت. بنابراین سعی کنیم تا جایی که امکان دارد به اعتقادات بیمار احترام گذاریم زیرا در غیر این صورت بیمار به سایر صحبت‌های ما نیز توجه نشان نخواهد داد. به عنوان مثال اگر درمان بیمار با اعتقاداتش تداخلی ندارد به هیچ عنوان در این خصوص صحبت نکنیم ولی اگر تفکرات وی با روند درمانی تداخل دارد نیاز به یک مداخله‌ی هوشمندانه ضروری به نظر می‌رسد. به این صورت که تنها بیان نمایم که این رفتار شما منجر به اختلال در روند درمانیتان می گردد. البته توضیح همین مورد نیز بسیار سخت است و به تجربه و مهارت پرستار بستگی دارد.

بنابراین

از چهار خط قرمز پرستار و بیمار فاصله بگیریم

۱)همدردی

۲)در اختیار قرار دادن شماره تلفن شخصی

۳)روابط خارج از چهار چوب

۴)عدم توجه به اعتقادات بیماران