متخصص اعصاب و روان

متخصص اعصاب و روان رشته‌ای از علوم پزشکی است که به آ‌موزش، پژوهش، مشاوره، پیشگیری، تشخیص، درمان جامع و توان‌بخشی (rehabilitation) اختلال‌های روانی، در هر دو جنس و در تمام سنین، می‌پردازد در سال‌های اخیر اهمیت بار کلی (global burden) اختلال‌های روانی در سطح جهان کاملاً شناخته شده است و پژوهش‌های داخلی نیز شیوع بالای این اختلال‌ها و پی‌آمدهای نگران‌کننده آن را تأیید کرده‌اند. کشفیات نوین علمی در زمینه علوم اعصاب یافته‌های جدید در علوم رفتاری و پیدایش روش‌های نوین بررسی ابعاد اجتماعی اختلال‌های روانی، گسترش دامنه و عمق آموزش متخصصِ اعصاب و روان را به شکل رشته‌ای با ابعاد زیستی ـ روانی‌ ـ اجتماعی و معنوی (biopsychosociospiritual) به یک ضرورت تبدیل کرده است. متخصص اعصاب و روان با علوم اعصاب، روانشناسی، جامعه‌شناسی، انسان‌ شناسی و جنبه‌های فرهنگی، معنوی و همه‌گیری شناسی ارتباط دارد. آن­ها عمدتا به درمان مشکلات حیطه اعصاب و روان با روش­های دارویی و غیر دارویی می­پردازند. پزشکان متخصصِ اعصاب و روان تنها کسانی هستند که مرجعیت تجویز دارو برای درمان بیماری­های روانی را دارند. در واقع یک متخصصِ اعصاب و روان فارغ التحصیل دکتری عمومی از دانشکده پزشکی است و سپس آموزش بیماری­های روانی را دیده و متخصص اعصاب و روان شده است. در این رشته پزشکی متخصص اعصاب و روان می‌کوشد حتی اطرافیان و محیط زندگی بیمار را نیز درمان کند زیرا می‌داند جامعه ناسالم خود باعث بیماری است.

طول دوره آ‌موزش برای متخصص اعصاب و روان: ۴ سال

اعضای گروه­ روانپزشکی (به سرپرستی متخصص اعصاب و روان):

در گروه­های روانپزشکی چندین عضو وجود دارد، روان پرستار (پرستار  با مدرک کارشناسی ارشد در زمینه نگهداری و مراقبت از بیماران روانی)، مددکار اجتماعی روان‌پزشکی (مددکار با گرایش روان که رابط با خانواده، محل کار و تحصیل بیمار است)، روان‌شناس بالینی (کارشناس ارشد روان‌شناسی که در انجام و تفسیر برخی آزمون‌های روان‌شناختی مهارت یافته است و امکان دارد برخی روان‌درمانی‌های ساده را هم با نظر و نظارت مستقیم روان‌پزشک انجام دهد)، کار درمانگر (کارشناس ارشد کاردرمانی با گرایش روان که در زمینه کار با بیماران روانی از نظر سرگرمی درمانی، اشتغال درمانی و هنردرمانی مهارت یافته است.) پزشک متخصص اعصاب و روان به عنوان سرپرست گروه، بر حسب ضرورت برخی کارها را به اعضای گروه محول می­کند. هیچ کدام از اعضا بدون نظارت متخصص اعصاب و روان نمی­توانند و نباید به طور مستقیم با بیمار دچار مشکل روانی ارتباط داشته باشند. این کار در حوزه تخصص پزشک متخصص اعصاب و روان است و نیازمند آگاهی به جنبه‌های گوناگون زیستی، روانی و اجتماعی بیمار است.

وظایف متخصص اعصاب و روان

یک متخصص اعصاب و روان باید ابتدا وضعیت ذهنی و فیزیکی بیمار را ارزیابی کند تا ماهیت و حد اختلالات رفتاری، عاطفی و ذهنی را تعیین نماید سپس باید از تاریخچه و سوابق پزشکی و روانپزشکی بیمار جویا شود و آنها را ارزیابی کند تا بیماری را بهتر تشخیص دهد و بتواند بهترین درمان را تجویز کند. بعد از این مراحل باید تست های مختلف برای تشخیص بیماری و یافتن بهترین راه درمان انجام دهد و در ادامه برای بیمار دارو تجویز نماید و تا بهبودی بیمار برای وی جلسات درمانی برگزار نماید. اگر نیاز باشد بیمار را به سایر متخصصان از جمله پزشکان و روانشناسان ارجاع دهد تا بهبودی کامل بیمار حاصل شود.

یک متخصص اعصاب و روان خوب باید به شغل خویش علاقه داشته باشد و توانایی لازم برای حل مشکلات بیمارانش را داشته باشد. وی باید از ثبات روحی و عاطفی بالایی برخوردار باشد و بتواند به صحبت­های بیمار گوش دهد و به آنان آرامش دهد. نکته حائز اهمیت این است که یک متخصص اعصاب و روان باید رازدار باشد و از مسائل خصوصی بیماران رازداری کند. باید از مهارت­های ارتباطی قوی برخوردار باشد. قدرت تصمیم گیری به دور از مسائل عاطفی را داشته باشد تا به واسطه آن تصمیمات صحیح و منطقی بگیرد.

زمان مراجعه به متخصص اعصاب و روان

زمانی که با اختلالات در اعصاب و روان مواجه شدید باید به متخصص اعصاب و روان مراجعه نمایید. این اختلالات شامل افسردگی، اضطراب، بیش فعالی/کم توجهی، اختلالات رفتاری و شخصیتی، وسواس، ترک مواد و الکل، اوتیسم و مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان، تیک و اختلالات یادگیری، اختلالات روابط جنسی و بعضی انواع اختلالات خواب است.

محیط کار متخصص اعصاب و روان

متخصص اعصاب و روان می تواند در سازمان  بهداشتی و درمانی، مراکز روانپزشکی، کلینیک های روان‌شناسی و روان‌پزشکی عمومی و خصوصی، مدارس و دانشگاه ها و سایر سازمان هایی که به تخصص آنها نیاز دارند، به کار مشغول شوند. البته آنها می­توانند مطب خصوصی داشته باشند و به صورت مجزا اقدام به فعالیت نمایند.

نکاتی برای یافتن بهترین متخصص اعصاب و روان

مسائل روان پزشکی زیربنای بیشتر بیماری‌های جسمی و تقریبا همه آسیب‌های اجتماعی را تشکیل می‌دهند. باتوجه به افزایش اختلالات و بیماری های روانی در سال های اخیر به دلیل رشد زندگی شهرنشینی و افزایش استرس، افسردگی و سایر بیماری های مرتبط با این موضوع و افزایش مشکلات خانوادگی و میان فردی در سال های اخیر پیش بینی می شود نیاز نسل جدید به روانپزشکان در سال­های اخیر رو به شکل فراینده ای رشد خواهد داشت. شرایط کنونی حاکی از آن است که رسیدگی به سلامت روان از اهمیت به سزایی برخوردار است و سلامت تک تک اعضای جامعه در نهایت به سلامت کل جامعه مبدل می­شود، لذا در صورت وجود مشکلات و اختلالات روانی باید سریعا به متخصص اعصاب و روان مراجعه کرد و راهکارهای پیشگیری و درمان را اتخاذ نمود. در این راستا انتخاب یک متخصص خوب تاثیر پررنگی را در نتیجه اقدامات خواهد گذاشت و بهبود وضعیت بیماری در گرو مراجعه به پزشک متخصص کاربلد و توانمند است. متخصص اعصاب و روانی را انتخاب نمایید که دارای تجربه کافی باشد و دوره­­های لازم را دیده باشد. یکی از راه­های یافتن متخصص اعصاب و روان کمک خواستن از پزشکان دیگر است. راه دیگر برای شناخت یک متخصص اعصاب و روان دانستن میزان فعالیت و تجربه ­های درمانی ایشان است. می­توانید از دیگران بپرسید، در سایت­های مرتبط با حوزه سلامت نظیر “هنر درمان” جستجو نمایید، در مورد گواهی‌نامه‌ی متخصص اعصاب و روان تحقیق کنید، تجربه متخصص اعصاب و روان را بررسی کنید، در مورد کیفیت کلینیک یا مطب تحقیق کنید، شیوه برقراری ارتباط را ارزیابی کنید، میزان رضایت بیماران قبلی را بسنجید.