متخصص گوارش

متخصص گوارش، شاخه‌ای از علوم پزشکی و زیر شاخه طب داخلی است که دانش‌آموختگان آن به پیشگیری، تشخیص، درمان و تولید دانش در زمینه بیماری‌های گوارشی، کبدی، مجاری صفراوی و لوزالمعده بزرگسالان می‌پردازد. متخصص گوارشدر طی دوران تحصیلی خود با تمامی اجزای دستگاه گوارش آشنا شده است و اطلاعات کافی در خصوص انواع بیماری­های گوارشی دارد. متخصص گوارش قادر است مشکلات مربوط به دستگاه گوارشی افراد را تشخیص دهد و برای درمانشان راه حل های مختلفی ارائه کند. پس لازم است دستگاه گوارشی بدن انسان را بشناسیم و بدانیم شامل چه اجزایی است تا متوجه شویم یک متخصصِ گوارش با چه اجزایی از بدن سر و کار دارد. دستگاه گوارش انسان از دهان تا مقعد ادامه دارد و متشکل از لوله گوارشی و غدد گوارشی است. از غدد گوارشی که متخصص گوارش به بررسی آنها می پردازد می توان به  معده، پانکراس، روده و کبد و غده های بزاقی اشاره کرد همچنین متخصص گوارش می تواند به تشخیص بیماری های مختص به لوله های گوارشی حلق، مری، معده و روده کوچک و بزرگ و راست روده بپردازد.

وظایف متخصص گوارش

با پیشرفت تکنولوژی یک متخصص گوارش برای تشخیص بیماری های گوارشی راه های مختلفی را می­تواند پیش گیرد و با انجام آزمایش های مختلف بیماری و محل دقیق آسیب را بررسی نماید. آندوسکوپی یکی از این راه هاست که خود شامل ابزار های مختلف با توانایی متفاوت است. متخصص گوارش با وارد کردن لوله های آندوسکوپ از طریق دهان و مقعد می تواند بافت های  مختلف دستگاه گوارش را مشاهده نماید.

بسیاری از این آزمایشات نیز توسط خود متخصص گوارش در مراکز درمانی، بیمارستان ها و یا مطب ها انجام می شود و البته سایر متخصصانی که دوره های مختلف را گذارنده اند نیز می­توانند انجام دهند.

با مراجعه بیمار به متخصص گوارش، ابتدا بیمار علائم را بازگو می­کند، متخصص گوارش یک معاینه کلی داشته و جهت تشخیص دقیق بیماری افراد باید آزمایشات دستور داده شده توسط متخصص گوارش را انجام دهند. حال متخصص گوارش می تواند به شکلی دقیق برای بیمار داروهای متناسب تجویز کند.

زمان مراجعه به متخصص گوارش

پیش تر نیز بیان کردیم که یک متخصص گوارش با اجزایی مانند معده، پانکراس، روده و کبد و غده های بزاقی و حلق، مری و روده کوچک و بزرگ و راست روده سروکار دارد. هرگونه مشکلاتی که در این اجزا برای افراد پیش آید حاکی از آن است که فرد به متخصص گوارش نیازمند است. در صورتی که افراد با دیدن علائم مختلف در دستگاه های نام برده شده زودتر به متخصص گوارش مراجعه کنند می توانند درمان را سریع تر آغاز کنند. همچنین محدودیت های به وجود آمده در درمان برای متخصص گوارش کمتر نیز خواهد شد.

تقریبا همه افراد در برهه ای از زمان دارای یک مشکل گوارشی شده اند. برخی از بیماری ها، مانند سوء هاضمه یا اسهال خفیف، شایع هستند و باعث ناراحتی خفیف می شوند و خود به خود بهتر و یا به آسانی درمان می شوند. اما در مقابل مشکلاتی وجود دارند که ممکن است طولانی و سخت شود و باید با یک متخصص گوارش درباره آن ها مشورت کرد. تعدادی از مشکلات و ناراحتی های گوارشی که نیازمند مراجعه به متخصص گوارش هستند را در ادامه بیان می­کنیم:

مشکلات مری( بیماری های مادرزادی و بیماری های غیر مادرزادی)

عفونت های دستگاه گوارش ناشی از ویروس ها، باکتری ها و علائم درد شکمی یا گرفتگی، اسهال، و گاهی استفراغ

التهاب آپاندیس( اغلب کودکان و نوجوانان بین ۱۱ و ۲۰ ساله را تحت تاثیر قرار می­دهد)

ورم معده و زخم های گوارشی( هنگامی که یک باکتری، هلیکوباکتر پیلوری، و یا استفاده مزمن از مواد و یا داروهای خاص سبب تضعیف پوشش مخاطی محافظ معده و اثنی عشر می­شود)

التهاب مزمن روده ( بر روی بچه های بزرگتر، نوجوانان و بزرگسالان تاثیر می گذارد)

بیماری سلیاک(یک اختلال است که در آن دستگاه گوارش از طریق پاسخ سیستم ایمنی بدن به یک پروتئین به نام گلوتن که در گندم، چاودار و جو و طیف گسترده ای از غذاها، از غلات صبحانه تا نان پیتزا یافت می شود، آسیب دیده است)

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)(یک اختلال شایع روده است، که بر روی روده بزرگ تاثیر می گذارد. و ممکن است باعث گرفتگی مکرر شکم، نفخ، یبوست و اسهال شود.)

فیبروز کیستیک( یک بیماری مزمن، موروثی است که نه تنها ریه ها را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه باعث تولید ترشحات (موکوس) غیر طبیعی ضخیم برای جلوگیری از مجاری یا معابر در پانکراس می گردد)

هپاتیت(یک بیماری با علل مختلف است. زمانی که کبد ملتهب شود و ممکن است توانایی فعالیت را از دست بدهد، رخ می دهد.)

کیسه صفرا (که می تواند سنگ کیسه صفرا را تشکیل دهد و ملتهب شود)

ناراحتی های گوارشی مثل بی اشتهایی، تهوع، کاهش وزن، درد ملایم و متناوب قسمت فوقانی شکم، سیری زودرس و یا گیرکردن غذا و در مراحل پیشرفته وجود خون در مدفوع و مدفوع سیاه رنگ (ملنا) و استفراغ خونی ممکن است نشان دهنده سرطان معده باشند، لذا حتما باید این علائم را جدی گرفت و سریعا به پزشک مراجعه کرد.

نکاتی برای یافتن بهترین متخصص گوارش

امروزه با توجه با توجه با سبک زندگی مردم در کشور ما متخصصین گوارش آمار بسیار زیادی از بیماری های گوارشی را گزارش می دهند رژیم غذایی و  کم تحرکی و افزایش استرس و اضطراب در زندگی مدرن همگی باعث شده است آمار بیماری های گوارشی افزایش پیدا کند. دستگاه گوارش نقش موثری را در سلامتی افراد بازی می­کند و از این رو در زمان وجود مشکلات گوارشی، اهمیت مراجعه به متخصص گوارش خوب بیش از پیش نمایان است. متخصص گوارشی را انتخاب نمایید که دارای تجربه کافی باشد و دوره­­ های لازم را دیده باشد. یکی از راه­های یافتن متخصص گوارش کمک خواستن از پزشک عمومی خودتان است. راه دیگر برای شناخت یک متخصص گوارش دانستن میزان فعالیت و تجربه­ های درمانی ایشان است. می­توانید از دیگران بپرسید، در سایت­های مرتبط با حوزه سلامت نظیر “هنر درمان” جستجو نمایید، در مورد گواهی‌نامه‌ی متخصص گوارش تحقیق کنید، تجربه متخصص گوارش را بررسی کنید، در مورد کیفیت کلینیک یا مطب تحقیق کنید، شیوه برقراری ارتباط را ارزیابی کنید، میزان رضایت بیماران قبلی را بسنجید.