انواع رابطه پرستار با بیمار از باید مورد بررسی قرار گیرد به این خاطر که ابتدا باید به این نتیجه برسیم که کدام شیوه مناسب است و سپس پیاده سازی آن را مورد توجه قرار دهیم. با توجه به قدمت و پیشینه‌ی طولانی حرفه‌ی پرستاری انواع متفاوتی از رابطه با بیمار مطرح شده است. در این مقاله قصد داریم انواع رابطه‌ها را بررسی نماییم و مزایا و معایب هرکدام را مورد بررسی قرار دهیم.

مدل کشیک‌گونه یا پدر مآبانه

در این مدل بیمار کاملا منفعل عمل می‌کند و این پرستار است که نقش پدر را بازی می‌نماید و برای بیمار تصمیم‌گیری می‌کند. در واقع تمامی تصمیمات در انحصار پرستار و یا پزشک معالج بیمار می‌باشد. در این مدل ارزش‌های بیمار نادیده‌ گرفته می‌شود و تصمیمات گرفته شده برای وی تنها بر اساس تشخیص پرستار و پزشک معالج وی می‌باشد. به دلیل در نظرنگرفتن نظرات و صحبت‌های بیمار این مدل از ارزش چندانی برخوردار نیست و در حال حاضر غیر اخلاقی در نظر گرفته می‌شود. البته درست است که پرستار تلاش می‌کند مانند پدر بیمار تصمیماتی بگیرید که به صلاح وی باشد و بهترین نتیجه را در بهبودی بیمار بگذارد ولی به این خاطر که نظرات و تصمیمات بیمار در این شیوه از رابطه در نظر گرفته نمی‌شود بنابراین این مدل به کنار می‌رود. نام دیگر مدل کشیک‌گونه،پترنالیسم می‌باشد(paternalism)

پترنالیسم ویژگی‌های زیر را شامل می‌شود:

خیرخواهی برای بیمار و تصمیم‌گیری به جای بیمار(قیم‌مآبانه،پدرسالارانه)

اختیار تصمیم‌گیری پزشکان و تیم درمانی برای درمان بیمار

سودرسانی پزشک(سزارین و …)

اعتقاد بر این‌که بیمار از عملکرد پرستار و پزشک منتفع می‌شود.

اختیار دارد بیمار به پزشک و پرستار

انواع رابطه پرستار با بیمار(مدل مهندسی)

در این مدل ارائه دهنده‌گان مراقبت دانشمند محسوب می‌شوند به این منظور که اطلاعات و واقعیت‌ها در اختیار بیمار قرار می‌گیرد و به ارزش‌ها و عواطف بیمار و حتی مراقبت کننده توجه نمی‌شود. یکی از مزایایی مدل مهندسی این است که تمامی اطلاعات لازم به بیمار گفته می‌شود و از این نظر نسبت به مدل کشیک‌مآبانه برتری دارد. ولی با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین قسمت‌های مصاحبه پرستار و بیمار به عواطف و احساسات مربوط می‌شود، در نتیجه این مدل از انواع رابطه پرستار با بیمار نمی‌تواند موثر باشد. در واقع در تمامی گفت‌وگوهایی که داریم احساسات بخش قابل توجهی از صحبت را به خود اختصاص می‌دهد.

نکته

هر پیامی که منتقل می‌شود از دو قسمت تشکیل شده است

۱)حقایق و محتوا

۲)احساسات

در مدل مهندسی قسمت دوم از یک پیام مورد توجه قرار نمی‌گیرد بنابراین این شیوه از ارتباط نمی‌تواند روش موثری برای برقراری ارتباط با بیمار و انتقال اطلاعات گردد.

مدل قراردادی

در سومین مورد از انواع رابطه پرستار و بیمار هر دو نفر به عنوان همکار کنار یکدیگر قرار می‌گیرد. در این شیوه هم ارزش‌های بیمار و هم ارزش‌های پرستار مورد توجه قرار می‌گیرد.در این مدل به هر دو احترام گذاشته می‌شود.

مدل دانشکده‌ای

این مدل بسیار ایده‌آل است و هم پرستار و هم بیمار اهداف خود را به صورت دوجانبه تقسیم و با هم به عنوان دوست عمل می‌کنند و تصمیمات نیز بر اساس اجماع است. این مدل بیشتر غیر عملی است تا واقع گرایانه. بنابراین با اینکه مدل دانشکده‌ای بسیار خوب و عالی به نظر می‌رسد ولی احتمال کاربردی بودن و عملی بودن آن کم است.به همین خاطر این مدل نیز مورد نظر ما نیست

نتیجه گیری انواع رابطه پرستار با بیمار

در پایان پس از بررسی هر چهار مدل ارتباط پرستار و بیمار می‌توان گفت که مدل قراردادی مدلی ایده‌آل و در عین حال کاربردی است به این خاطر که برخلاف مدل کشیک‌مآبانه که تنها بر اساس تشخیص پرستار و پزشکتصمیم‌گیری صورت می‌گرفت،معیار تصمیم‌گیری بر اساس نظرات و گفت‌وگوی بیمار و پرستار است.مدل قراردادی برخلاف مدل مهندسی احساسات و عواطف را نیز دربر می‌گیرد.همان‌طور که گفته شد مدل مهندسی در انتقال محتوا و اطلاعات قوی عمل می‌کند ولی احساسات را در نظر نمی‌گیرد.و مدل قراردادی مدلی کاربردی و عملی است و این برخلاف مدل دانشکده‌ای می‌باشد.در مدل دانشکده‌ای با وجود ایده‌آل بودن آن و در نظر گرفتن اهداف بیمار و پرستار ولی به خاطر این که واقع‌گرایانه نمی‌باشد مورد نظر ما نمی‌باشد.خب پس از بررسی موردی انواع رابطه پرستار با بیمار میتوانیم مدل برتر(قراردادی)را انتخاب نماییم.همان طور که در ابتدای مقاله گفتیم پس از انتخاب مدل برتر به سراغ پیاده سازی آن خواهیم رفت.