مشکلات دانشجویان پزشکی از جمله مسائلی است که برطرف ساختن آن ها در روند آموزشی تاثیر بسزایی خواهد داشت. مسلما تعدادی از آن ها بر عهده بیمارستان و دانشگاه می باشد و تعدادی دیگر نیز توسط دانشجویان تا حدودی قابل مدیریت کردن است.

در این مقاله به ۵ مورد از مهم ترین مشکلات دانشجویان پزشکی خواهیم پرداخت:

زمانی دیگران دانشجویان پزشکی را دکتر خطاب می کنند!

از جمله ی مشکلات دانشجویان پزشکی ،دکتر نامیده شدن آن هاست.گاهی اوقات پزشک و یا رزیدنت مسئول، در برابر بیمار دانشجویان پزشکی را دکتر خطاب می کنند. البته گاهی اوقات خود دانشجو در زمان معرفی،خود را به عنوان پزشک بیمار معرفی می نماید. نکته اول در خصوص مسائل اخلاقی است که از این لحاظ دچار مشکلات اساسی می باشد زیرا بیمار حق دارد تا اطاعات صحیح را در خصوص افرادی که وی را معاینه و درمان می نمایند داشته باشد. بنابراین خطاب کردن دانشجو به عنوان پزشک،درست به نظر نمی رسد.از طرفی در صورت معرفی دانشجو به عنوان پزشک،بیمار توقع تشخیص و درمان را در حد یک پزشک متخصص دارد نه اینکه صرفا چند سوال از وی پرسیده شود و نحوه روند درمان به زمانی که پزشک متخصص بیمار را ویزیت می کند موکول گردد و به دنبال آن حتی اگر دانشجوی پزشکی خود را به درستی معرفی کند با این حال اعتماد بیمار نسبت به وی از بین خواهد رفت.

اما در صورتی که دانشجو توسط فرد دیگر(اتند،رزیدنت،پرستار و … ) به عنوان پزشک به بیمار معرفی شد چه اقدامی باید صورت گیرد؟

مطمعنا بهترین و ایده آل ترین اقدام گفت وگو کردن است به این صورت که دانشجو با آن فرد صحبت نمایید و بیان کند که به چه دلیل تمایل دارد وی به عنوان دکتر به بیمار معرفی نشود(مطالب گفته شده در قسمت بالا!) اما در صورتی که نتیجه لازم به دست نیامد و یا این گونه به نظر میرسید که صحبت کردن با آن فرد تاثیری نخواهد داشت می توان به شیوه ی محترمانه ای خود را به بیمار معرفی کرد. به عنوان مثال زمانی که رزیدنت دانشجو را به عنوان پزشک بیمار معرفی می نماید وی می تواند در تکمیل صحبت های وی بیان نماید که:

بله من دانشجوی پزشکی هستم و مسئول پیگیری روند درمانی شما هستم.

انجام اقدامات تهاجمی بر روی بیمارانی که تازه جان خود را از دست داده اند؟

یکی از مشکلات دانشجویان پزشکی که در حال حاضر در مورد آن اختلاف نظر وجود دارد انجام معاینات بر روی بیمارانی است که جان خود را از دست داده اند. در تعدادی از فرایندهای تهاجمی مانند اینتوبه نمودن،تمرین نمودن بر روی فرد متوفی می توانند کمک کننده باشد.اما عده ای این نوع اقدامات و آموزش ها را نوعی بی احترامی به فرد متوفی و همچنین خانواده وی می دانند. اما ذکر این نکته نیز ضروری است که انجام این فرایندها بر روی متوفی بسیار معقول تر است نسبت به انجام آن بر روی سایر بیماران.

بنابراین توصیه می گردد که این قبیل مداخلات ابتدا بر روی بیماران تازه فوت شده انجام شود اما با رعایت دو نکته ی زیر:

۱)احترام کامل به متوفی در هنگام انجام فرایندها

۲)تنها به اندازه ای که نیاز هست  اقدامات تهاجمی(invasive) انجام گردد.

در ضمن با توجه به اینکه اغلب خانواده بیمار منتظر دیدن بیمار خود هستند،سعی شود تا اقدامات تهاجمی انجام گردد که زمان زیادی را به خود اختصاص ندهد.

اگر دانشجو رفتار غیر اخلاقی از افراد دیگر(رزیدنت)مشاهده نمود چه اقدامی انجام دهد؟

مطمعنا شما به عنوان یک دانشجوی پزشکی با نکات مثبت و منفی زیادی در طول دوران تحصیل روبرو خواهید شد.همان گونه که امکان دارد صحنه های زیبایی از ارتباطات رزیدنت و یا اتند با بیماران مشاهده نمایید ممکن است که رفتارهای غیر اخلاقی نیز از آن ها سر بزند. در حرفه ی پزشکی سلسله مراتبی وجود دارد و با توجه به اینکه قدرت رزیدنت و انتد به مراتب از دانشجو بیشتر است،احتمالا دانشجویان از برخورد با آنها احساس ناتوانی می نمایند. اما با این وجود دانشجوی پزشکی در این شرایط نیز وظایفی دارد:

ایده آل ترین حالت این است که دانشجو به صورت مستقیم با رزیدنت و یا اتند صحبت نماید.در این حالت احتمال این موضوع وجود دارد که فرد خاطی برای عمل خود توجیه مناسبی داشته باشد که از نظر ما مخفی مانده است.بنابراین گاهی اوقات چند سوال ساده می تواند به راحتی شک و تردیدی که برای دانشجو ایجاد شده است را از بین ببرد. اما نحوه برخورد دانشجویان در این مواقع به ماهیت عمل غیر اخلاقی دیده شده بستگی دارد. اگر عمل انجام شده جدی نباشد و جان بیماران را در خطر نیندازد می توان به صورت آموزشی از آن استفاده برد.در واقع  تلاش گردد تا اعمال غیر اخلاقی مشاهده شده را به هیچ عنوان در طول دوران طبابت خود انجام ندهیم.اما اگر عمل صورت گرفته جدی باشد و احتمال ایجاد مشکلات اساسی برای بیمار وجود داشته باشد تنها به این صورت نمی توان برخورد نمود در این صورت اگر صحبت کردن مستقیم با فرد خاطی کارساز نبود نیاز هست که این عمل را گزارش نماییم. به عنوان مثال در صورت انجام این عمل توسط رزیدنت ،دانشجو می تواند به اتند مسئول گزارش نماید.

آیا درست است که یادگیری مهارت ها را برای بار اول و به تنهایی انجام دهیم؟

خیلی اوقات امکان دارد که از دانشجو خواسته شود تا یکسری اقدامات درمانی مانند سوندگذاری،رگ گرفتن و … را برای بیمار انجام دهد. در صورتی که برای با اول است که وی این کار را انجام میدهدیکی از وظایف و مسئولیت های دانشجو این است که از یک مراقب و فردی که آشنا به این امور هست(مانند پرستار)در خواست کمک و راهنمایی نماید.

با توجه به اینکه اغلب دانشجویان برای کسب مهارت های جدید علاقه مند هستند،داشتن یک مراقب مجرب نیز ضروری به نظر می رسد.

آیا آموزش پزشکی از طریق بیماران امری غیر اخلاقی نیست؟

شاید اینگونه به نظر برسد که آموزش دیدن و یادگیری از بیمارانی که در شرایط مساعدی قرار ندارند امری غیراخلاقی به نظر برسد. اما می توان با رعایت چند نکته ساده این حس را به حداقل رساند.

۱)همواره در طول درمان و گفت وگو با بیمار به وی احترام گذاشته شود

۲)برای انجام هر اقدامی(تهاجمی یا غیر تهاجمی)از وی اجازه گرفته شود

۳)پس از اتمام معاینات و سایر اقدامات از بیمار به دلیل همکاری وی و نقشی که در آموزش داشته است تشکر شود

نکته:

در حد نیاز و در حد توان بیمار،مداخله شود

به عنوان مثال اگر چند بار از بیماری رگ گرفته شده،دیگر تلاش مجددی از سوی دانشجو صورت نگیرد و اجازه دهد تا یک فرد مجرب این اقدام را انجام دهد.در ضمن اگر بیمار به هر دلیلی تمایل نداشت که دانشجو اقدامی را برای وی انجام دهد دانشجو باید فرد دیگری را برای ادامه روند درمان انتخاب نماید.

متاسفانه عده ای افراد در تیم درمان ممکن است در برخورد با بیماران رفتار متناقضی را داشته باشند و بر اساس موقعیت و جایگاه اجتماعی آن ها احترام بگذارند اما شما به عنوان دانشجوی پزشکی سعی نمایید تا برای همه بیماران به یک اندازه احترام و ارزش قائل شوید.

بنابراین(مشکلات دانشجویان پزشکی)

دانشجویان پزشکی در طول دوران تحصیل خود با مسائل و دغدغه های زیادی روبرو خواهند شد که برای موفقیت در این رشته نیاز هست که به خوبی این مشکلات را مدیریت نمایند.

در این مقاله به ۵ مورد از ان ها اشاره گردید که می توان با رعایت نکات گفته شده تا حدودی از دغدغه های موجود کاست.

مشکلات دانشجویان پزشکی

۱)خطاب شدن به عنوان پزشک

۲)دیدگاه مختلف در خصوص اقدام تهاجمی بر روی متوفی

۳)مشاهده رفتار غیر اخلاقی از سوی سایر اعضای تیم درمان

۴)یادگیری مهارت های جدید

۵)مشکلات آموزش پزشکی از طریق بیماران