برای آگاه‌ سازی بیمار از روند درمان چه کارهایی را باید انجام دهیم به احتمال زیاد با این شرایط روبرو شده‌اید که بیمار از شما درخواست می‌کند اطلاعاتی را در مورد بیماری وی در اختیارش قرار دهید. به نظر شما در این شرایط چه کاری باید انجام داد؟آیا باید تمام اطلاعات را به بیمار بدهیم؟ تعدادی از پرسنل بیمارستان به خوبی بیمار را آگاه می‌سازند به نحوی که نه تنها بیمار از بیماری خودش نمی‌هراسد بلکه از روند درمان خود هم آگاه می‌شود و رابطه خوبی را با پرسنل ایجاد خواهد کرد. ولی این پرسنل چگونه به شیوه درست بیماران را از روند درمانشان آگاه می‌سازند؟

آگاه‌ سازی بیمار چیست؟

در بیش‌تر موارد در اولین برخوردی که با بیمار داریم،وی از ما در خصوص بیماری‌اش سوالاتی می‌پرسد که البته این کار کاملا طبیعی است.در واقع او می‌خواهد بداند  بیماری او چه ویژگی‌هایی دارد و تمایل دارد از روند درمان آگاه شود. این نکته را باید حتما توجه داشته باشیم که آگاهی‌دادن و اطلاع‌رسانی از حقوق اولیه بیماران است. بنابراین باید دقت و توجه ویژه‌ای داشته باشیم تا هم حقوق بیماران ضایع نشود و هم اینکه در روند درمان وی اختلالی ایجاد نشود.

آگاه‌ سازی بیمار چه زمانی باید صورت گیرد؟

تا اینجای کار متوجه شده‌ایم که آگاه‌سازی بیماران حتما باید صورت گیرد ولی سوالی که مطرح می شود این است که چه زمانی برای این‌کار مناسب‌تر است؟

اصل مهم:

اگر فرایند آ‌گاه‌سازی را قبل از هر گونه مداخله درمانی صورت دهیم خیلی کمک کننده‌تر خواهد بود. به نقل از یکی از اساتید:

صحبت‌های قبل از درمان،توضیح هستند و صحبت‌های بعد از درمان،توجیه

در واقع منظور این استاد عزیز این بوده است که اگر قبل از شروع هر گونه مداخله درمانی در مورد بیماری،عوارض و سایر مشکلاتی که ممکن است در روند درمان رخ دهد توضیح دهیم گام بسیار بزرگی را در متقاعدسازی بیمار برداشته‌ایم. ولی اگر همین توضیحات را بعد از به وقوع پیوستن عوارض درمان انجام دهیم  به هیچ عنوان متقاعدکننده نخواهد بود زیرا بیمار احساس می‌کند  که شما در حال توجیح کردن اقدام اشتباه خود هستید.

آگاه‌سازی با چه کسانی باید صورت گیرد؟

نکته‌ی دیگر در مورد اطلاع رسانی این است که باید بدانیم به چه کسی این اطلاعات را بدهیم. به عنوان مثال اگر بیماری در یک شرایط بد و با روحیه نامناسب به بیمارستان مراجعه کرده باشد و در ضمن بیماری سخت و نسبتا صعب‌العلاجی داشته باشد، در این شرایط اطلاع رسانی دقیق و همراه با جزییات به بیمار توصیه نمی‌شود.

بلکه بهتر است که به یکی از همراهان بیمار گفته شود. ولی در مواردی که بیمار از شرایط مناسبی برخوردار است می‌توانیم روند درمان و مسائلی که ممکن است در این مسیر با آن روبرو شود را در میان بگذاریم. پس در انتخاب مخاطب خود نیز باید دقت و توجه ویژه‌ای داشته باشیم چون ممکن است دادن اطلاعات درست و دقیق ولی به شخص نامناسب عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.

آگاه‌ سازی بیمار در چه زمینه‌هایی باشد؟

تا اینجا متوجه شدیم که اطلاعات را در زمان مناسب(قبل از درمان)و به شخص مناسب منتقل کنیم ولی سوالی که مطرح می‌شود این است که تا چه حد مجاز هستیم . به بیمار توضیح دهیم؟آیا تک‌تکه عوارض را باید توضیح دهیم؟در جواب این سوال باید گفت که اگر یک عارضه‌ای شایع است خب طبیعتا قبل از درمان توضیح دهیم خیلی کمک‌کننده خواهد بود چون احتمال رخداد آن وجود دارد ولی اگر عارضه‌ای بسیار نادر است گفتن این موضوع تنها استرس و نگرانی بیمار را افزایش خواهد داد.بنابراین توصیه می‌شود که توضیح داده نشود ولی برخی موارد هست که بیمار به دلیل اطلاعات قبلی خود سوالاتی را از ما می‌پرسد در این موارد باید چه کار کنیم؟ اگر بیمار در هر موردی سوال پرسید باید به او جواب دهیم البته در این مورد هم باید لحن و ادبیات مناسبی داشته باشیم و توضیحات قانع‌کننده‌ای را ارائه کنیم. در واقع آگاه‌سازی باید به نحوی باشد که برای بیمار قابل درک باشد و در این صورت است که می‌تواند تاثیرگذار باشد.

آگاه‌ سازی بیمار چه فوایدی دارد؟

یکی از مهم‌ترین فواید توضیح دادن،جلب اعتماد بیماران است. در واقع با این کار بیمار از روند درمان خود آگاهی پیدا می‌کند و در عین حال اعتماد بیشتری به شما خواهد داشت. پس در درجه اول با این کار اعتماد بیمارانتان را جلب می‌کنید. در ضمن همان طور که گفته شد اگر قبل از روند درمانی توضیحات کاملی داده شود  در این صورت اگر بیمار دچار هر گونه عارضه‌ای شود کم‌تر شما را مقصر خواهد دانست در حالی که اگر همین توضیحات را بعد از حادثه بدهید قضیه به کلی متفاوت خواهد بود.

برای آگاه‌ سازی بیمار چه شرایطی را باید در نظر گرفت؟

از دیگر نکاتی که باید به آن اشاره کرد محیط و شرایط گفت‌وگو است. اگر قرار است توضیحاتی را به بیمار بدهیم که نسبتا ناراحت‌کننده است و در ضمن بیمار هم شرایط روحیه خوبی ندارد بهتر است این کار را به زمانی واگذار کنیم  که بیمار آمادگی لازم را داشته باشد و یا اینکه این موضوع را به همراه او بگویم. البته به شرطی که مشکل وی اورژانسی نباشد چون در این صورت باید هرچه سریع‌تر یک روش مناسب برای آگاه‌سازی بیمار پیدا کنیم. پس سعی کنیم آگاه‌سازی بیمار را در اولویت‌ قرار دهیم  و با رعایت کردن نکاتی که گفته شد از عوارض و حوادث احتمالی که ممکن است در روند درمان رخ دهد جلوگیری کنیم و مهم‌تر از آن اعتماد بیماران را جلب کنیم.