متخصص قلب

متخصص قلب، یک رشته تخصصی بالینی پزشکی است که در آن پزشک با ابعاد طبی و مداخله ای پیشگیری، تشخیص، درمان و ناتوانی بیماران مبتلا به بیماری‌های دستگاه قلب و عروق در بالغین و در هر دو جنس سر و کار دارد. می­توان اینگونه نیز بیان کرد که متخصص قلب یا کاردیولوژیست کسی است که با اختلالات قلب سر و کار دارد. این رشته شامل تشخیص پزشکی و درمان اختلالات مادرزادی قلب، بیماری­های عروق کرونر، نارسایی قلب، بیماری­های دریچه ای قلب و الکتروفیزیولوژی است. متخصصِ قلب باید شناخت، نگرش و مهارت لازم برای فعالیت در حیطه رشته تخصصی بیماری‌های قلب و عروق در زمینه مهارت‌های بالینی، مشاوره ای و تکنیکی، به کارگیری صحیح آزمایش‌ها، ابزارهای تشخیصی و روش‌های پیشگیری و درمانی را داشته باشد.

طول دوره آموزش برای متخصص قلب: ۴ سال

محتوای آموزشی درنظرگرفته شده برای متخصصِ قلب:

۱ـ علوم پایه مرتبط با بیماری‌های قلب و عروق از جمله آناتومی، فیزیولوژی و الکتروفیزیولوژی، بیوشیمی، آسیب شناسی، پاتوفیزیولوژی، فارماکولوژی، همه گیرشناسی، زیست شناسی مولکولی.

۲ـ گرفتن شرح حال منظم و دقیق از بیمار، انجام معاینه کامل و سازمان دهی و ثبت مناسب اطلاعات کسب شده از بیمار.

۳ـ طرح تشخیص‌های افتراقی و برنامه درمانی براساس اطلاعات کسب شده از شرح حال، معاینه و ارزیابی‌های تشخیصی توسط متخصصِ قلب.

۴ـ روش‌های تشخیصی از جمله: الکترکاردیوگرافی، رادیوگرافی، اکوکاردیوگرافی، تست ورزش، هولتر مونیتورینگ.

روش‌های تصویربرداری هسته ای عملدرکرد و پروفیوژن میوکارد، کاتتریزاسیون قلبی، آنژیوگرافی کرونر و روش‌های جدید مانند PET scan , MRI و fast CT در محدوده فعالیت متخصص قلب و عروق.

۵ ـ پیشگیری، ارزیابی، تشخیص و درمان بیماری‌های قلب و عروق، آگاهی از اختلالات قلبی عروقی در سایر بیماری‌های داخلی و جراحی و نیز بیماری‌های قلبی عروقی در شرایط فیزیولوژیک خاص بیمار.

۶ـ مسائل اخلاقی، اقتصادی ـ اجتماعی و قانونی مرتبط با فعالیت متخصص قلب و عروق.

وظایف پزشک متخصص قلب

زمانی که بیماری را به کلینیک یا مطب پزشک متخصص قلب و عروق ارجاع دهند به این معنا است که احتمال وجود بیماری قلبی و عروقی تشخیص داده شده است. پزشک متخصص قلب و عروق در وهله­ ی اول علائم فیزیکی بیمار را معاینه می­کند و درباره سابقه­ ی پزشکی او سوال می­کند. همچنین متخصصِ قلب برای تشخیص هرگونه مشکلات قلبی بیمار، به صدای قلب او گوش می دهد. برای تشخیص دقیق تر بیماری نیز آزمایش خون و آزمایش­هایی نظیر EKG، X-ray، تست ورزش و نمونه برداری توسط متخصص قلب نسخه می­شود. پس از مشخص شدن نتایج آزمایش­ها، پزشک متخصص قلب قادر به تشخیص هرگونه ناهنجاری ها، بیماری های مادرزادی و یا بیماری های قلبی و عروقی خواهد بود.

انواع متخصص قلب

چند نوع متخصص قلب وجود دارد که هرکدام از آن­ها در زمینه­ای از بیماری­های قلبی فعالیت می­کنند:

–        متخصص قلب غیرتهاجمی: بیماران را معاینه کرده و پس از انجام مشورت های لازم در خصوص بیماری های قلبی با بیمار، ازمایش ها و تست های لازم را درخواست می کنند. پس از مشخص شدن نتیجه ی ازمایش ها، بهترین درمان ممکن را بوسیله ی دارو و یا تغییر در سبک زندگی برای بیمار انجام می دهند. همچنین در صورت نیاز بیماران را به یک جراح قلب ارجاع می دهند.

–        متخصصِ قلب مداخله­ گر: بیماران را معاینه کرده و پس از انجام مشورت های لازم در خصوص بیماری های قلبی با بیمار، ازمایش ها و تست های لازم را درخواست می کنند. پس از مشخص شدن نتیجه ی ازمایش ها، بهترین درمان ممکن را بوسیله ی دارو و یا تغییر در سبک زندگی برای بیمار انجام می دهند. همچنین در صورت نیاز بیماران را به یک جراح قلب ارجاع می دهند.

–        متخصصِ قلب غیرمداخله ­گر: نیز از تست ها و معاینات غیر تهاجمی استفاده می کنند. البته ممکن است این دسته از متخصصین قلب برای پیدا کردن بعضی از بیماری های انسدادی عروق از روش های تهاجمی تر مانند کاتتریزاسیون استفاده کنند. در صورت تشخیص هرگونه انسداد در عروق، بیمار به یک متخصص قلب مداخله گر ارجاع داده می شود.

–        متخصص قلب الکتروفیزیولوژی یا متخصص ریتم قلب: با قرار دادن دستگاه های پیس میکر(pacemaker) و منظم کننده ی ریتم قلب در زیر پوست بیمار، باعث تنظیم شدت و نظم ضربان قلب می شوند. همچنین متخصصین قلب غیر مداخله گر برای تنظیم ریتم قلب بیمار، از بعضی از روش های تهاجمی تر به همراه دارو های لازم استفاده می کنند.

همچنین شایان ذکر است که متخصصین قلب دیگری هم وجود دارند که در زمینه های متعددی از بیماری های قلب فعالیت می کنند. از این دسته از متخصصان قلب می توان جراحان قلب و قفسه صدری را نام برد. البته به صورت دقیق نمی توان به این دسته از جراحان، متخصص قلب و عروق گفت به این دلیل که جراحان قلب و قفسه صدری بر خلاف متخصصین قلب که حیطه ی مطالعات آن ها در زمینه بیماری های داخلی بوده است، در دوران دانشجویی خود یک برنامه ی اموزشی جراحی را پشت سر گذاشته اند. جراحان قلب و قفسه صدری بسیاری از جراحی های سخت و پیچیده ای همچون پیوند قلب و جراحی قلب باز را انجام می دهند.

فلوشیپ ­ها

تخصص قلب در ایران دارای چندین فلوشیپ است شامل: فلوشیپ اینترونشنال کاردیولوژی (ترمیم قلب و عروق از طریق کاتتر)، فلوشیپ بیماریهای مادرزادی قلب در بالغین، فلوشیپ نارسایی قلب، فلوشیپ پیس‌میکر و الکتروفیزیولوژی، فلوشیپ اکوکاردیوگرافی، فلوشیپ اینترونشنال کاردیولوژی کودکان و نوزادان.

محیط کار متخصص قلب

اکثر پزشکان متخصص قلب در محیط خارج از بیمارستان و در مطب خود مشغول به کار هستند و در پاره­ ای از اوقات در یک بیمارستان نیز فعالیت می­کنند. تعدادی از پزشکان متخصص قلب نیز در داخل بیمارستان فعالیت می­کنند. ساعت کاری یک متخصص قلب معمولا بیشتر از ۶۰ ساعت در هفته است و در بیشتر اوقات به صورت on call در خارج از بیمارستان فعالیت می کند.

نکاتی برای یافتن بهترین متخصص قلب

در واقع پزشکان عمومی هستند که بیماران را به متخصص قلب ارجاع می­دهند و یکی از راه­های یافتن متخصص قلب کمک خواستن از پزشک عمومی خودتان است. راه دیگر برای شناخت یک متخصص قلب دانستن میزان فعالیت و تجربه­ های درمانی ایشان است. می­توانید از دیگران بپرسید، در سایت­های مرتبط با حوزه سلامت نظیر “هنر درمان” جستجو نمایید، در مورد گواهی‌نامه‌ی متخصص قلب تحقیق کنید، تجربه متخصص قلب را بررسی کنید، در مورد کیفیت بیمارستان تحقیق کنید، شیوه برقراری ارتباط را ارزیابی کنید، میزان رضایت بیماران قبلی را بسنجید.